Finansowanie działalności gospodarczej – popularne źródła

Zastanawiasz się, skąd wziąć środki na rozwój swojej firmy lub jej start? Odpowiednie finansowanie działalności gospodarczej to klucz do sukcesu i stabilności. W tym artykule odkryjesz różnorodne źródła kapitału, od kredytów bankowych, przez dotacje unijne, po innowacyjne formy finansowania startupów. Poznaj możliwości, które dopasujesz do swoich potrzeb i zobacz, jak przyspieszyć wzrost swojego biznesu!

Źródła finansowania działalności – podział

Źródła finansowania działalności gospodarczej można podzielić na dwie kategorie: wewnętrzne i zewnętrzne.

Wewnętrzne źródła finansowania działalności

Źródła finansowania działalności wewnętrzne to środki własne firmy, w tym udziałowców i akcjonariuszy. Choć nie obciążają stanu finansowego, to często mają ograniczone możliwości.

Należą do nich:

• wkład własny – prywatnie zgromadzone środki, popularne i dobre rozwiązanie dla nowych firm. Plus to bezpieczeństwo, minusem jest natomiast konieczność wcześniejszego zebrania środków,
• zysk netto (samofinansowanie) – środki zarobione przeznaczone na sfinansowanie dalszej działalności. Finansowanie wydatków osiągniętym dochodem może hamować rozwój firmy,
• amortyzacja – proces zużywania się dobra trwałego w trakcie użytkowania. Przedsiębiorca traktuje ją jako koszt i dokonuje odpisu amortyzacyjnego, który obniża podstawę opodatkowania, a co za tym idzie należny podatek dochodowy,
• wpływy ze sprzedaży aktywów – sprzedaż majątku, gdy zmieniają się warunki rynkowe, a sprzedaż jest bardziej opłacalna niż wykorzystanie w procesie produkcyjnym.

Zewnętrzne źródła finansowania działalności

Źródła finansowania zewnętrznego, nazywane też obcymi, polegają na pozyskaniu środków od innych firm lub inwestorów prywatnych. Choć ta metoda pozwala na dynamiczny rozwój, to nie jest wolna od zagrożeń.

Niezależnie od tego, czy przedsiębiorstwo osiągnęło zysk – a nawet jeśli go nie wypracowało – będzie musiało zwrócić otrzymane środki, często z dodatkowymi odsetkami.

Do zewnętrznych form finansowania należą:

• dotacje,
• kredyt bankowy,
• emisja akcji,
• obligacje,
• leasing,
• faktoring.

Kredyty bankowe – formy i zasady

To kolejna bardzo popularna forma finansowania przedsiębiorstwa. Uniwersalna, dostępna dla firm i osób fizycznych (o odpowiedniej zdolności kredytowej), umożliwia pozyskanie środków na rozwój działalności, realizację konkretnego projektu inwestycyjnego, czy wsparcie płynności.

Z księgowego punktu widzenia, uzyskanie kredytu na działalność gospodarczą nie stanowi przychodu, ani kosztu. Ten drugi element pojawia się dopiero w sytuacji, gdy sfinansujemy zakup towaru, majątku firmowego, czy usługi środkami z kredytu, a podstawą jego ujęcia w kosztach będzie faktura zakupu.

Poza faktyczną ceną zakupu, do kosztów działalności gospodarczej przedsiębiorca może ująć również naliczone odsetki od kredytu (jeśli zostały uregulowane). Potwierdzeniem uiszczenia należności może być wyciąg bankowy lub dowód wpłaty.

Jeśli z kolei umowa kredytowa przewiduje, że bank staje się współwłaścicielem środka trwałego (np. w 49%), przedsiębiorca może dokonywać odpisów amortyzacyjnych tylko od tej części wartości środka, której jest właścicielem (zwykle 51%). Warto zaznaczyć, że tego typu kredytowanie nie pozwala zaliczać do kosztów wydatków związanych z eksploatacją czy ubezpieczeniem zakupionego przedmiotu.

Choć popularne, finansowanie MŚP kredytem może być utrudnione z uwagi na wysokie wymagania instytucji bankowych.

Leasing – operacyjny i finansowy

Leasing, który cieszy się dużą popularnością wśród jednoosobowych działalności gospodarczych, to także zewnętrzne finansowanie. Wyróżniamy leasing operacyjny i finansowy. Przedmiotem leasingu mogą być:

• ruchomości,
• grunty,
• nieruchomości.

W leasingu operacyjnym leasingowany przedmiot pozostaje własnością firmy leasingowej przez cały czas trwania umowy. Przedsiębiorca nie ma prawa wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i nie może odliczać amortyzacji. Za koszty uzyskania przychodu uważa się:

• raty leasingowe (w tym odsetki),
• czynsz inicjalny (opłata wstępna),
• koszty eksploatacji,
• ubezpieczenie.

Warto zaznaczyć, że niektóre koszty ponosi leasingodawca (np. bank) – to ubezpieczenie czy część napraw leasingowanego sprzętu.

W leasingu finansowym leasingowany przedmiot zazwyczaj staje się własnością przedsiębiorcy od początku trwania umowy. Po uiszczeniu określonej kwoty firma nabywa pełne prawo własności przedmiotu. W przeciwieństwie do leasingu operacyjnego poszczególne raty leasingu finansowego nie są ujmowane w KPiR. Za koszty uzyskania przychodu uważa się:

• odpisy amortyzacyjne,
• część odsetkową raty leasingowej,
• koszty eksploatacji,
• ubezpieczenie.

Dotacje i pożyczki na start

Osoby, które dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą, mogą skorzystać z różnych form wsparcia finansowego, takich jak dotacje, pożyczki czy fundusze unijne. Co ważne, wiele z tych programów jest skierowanych właśnie do przedsiębiorstw działających na obszarach wiejskich, co ułatwia dostęp do środków finansowych.

Dotacje z urzędu pracy

O dotację z urzędu pracy mogą się starać bezrobotni, osoby sprawujące opiekę nad osobą niepełnosprawną, osoby, które nie pracowały i poszukują pracy, a także absolwenci centrów lub klubów integracji społecznej. Maksymalna wysokość nie może przekroczyć sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia, czyli obecnie to ok. 50 tys. zł.

Istotne jest to, że wniosek o dotację z urzędu pracy należy złożyć przed zarejestrowaniem działalności. Po jej otrzymaniu działalność należy prowadzić przez minimum 12 miesięcy.

Z zasady dotacje nie są przychodem firmy, natomiast wydatki sfinansowane przy ich pomocy nie są kosztem. Jedynym wyjątkiem jest jednorazowa pomoc dla bezrobotnego na rozpoczęcie działalności, która jest udzielana z Funduszu Pracy. W tym przypadku dotacja jest zwolniona z opodatkowania jako przychód, a wydatki sfinansowane z jej pomocą mogą być kosztem. Oznacza to, że podatnik może ująć w kosztach np. zakup towarów czy usług sfinansowanych tymi środkami. Należy jednak pamiętać, że ten wyjątek nie dotyczy środków trwałych zakupionych z dotacji – ich odpisy amortyzacyjne nie są kosztem.

Pożyczki na start w biznesie

Kontynuując temat wsparcia dla startujących przedsiębiorców, nie sposób nie wspomnieć o programie Banku Gospodarstwa Krajowego „Pierwszy biznes – wsparcie w starcie”, w którym można uzyskać pożyczkę na preferencyjnych warunkach.

Korzystać z niej mogą:

• bezrobotni,
• poszukujący pracy (z przychodami nieprzekraczającymi przeciętnego wynagrodzenia),
• opiekunowie osób niepełnosprawnych,
• studenci ostatniego roku studiów (I, II stopnia i jednolitych magisterskich).

Maksymalna kwota pożyczki to nawet 20-krotność przeciętnego wynagrodzenia. Jest nisko oprocentowana, nie pobiera prowizji i dodatkowych opłat, a spłatę rozkłada na 7 lat.

Przewidziano również karencję w spłacie (zawieszenie spłaty) do 1 roku oraz możliwość umorzenia części kwoty (maksymalnie połowy, ale nie więcej niż 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia) – pod warunkiem, że przez co najmniej rok prowadziło się firmę i nie zalega się ze spłatą rat.

Dotacje unijne na własny biznes

Fundusze unijne to kolejna popularna forma pomocy. Z reguły są przeznaczone dla osób, które mają trudności na rynku pracy lub są zagrożone wykluczeniem społecznym. O tym, jakie projekty są prowadzone w danym województwie, dowiesz się z Wyszukiwarki Dotacji na Portalu Funduszy Europejskich.

Wśród programów warto wymienić:

• Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) 2021–2027 – kierowane są do osób, które chcą rozpocząć działalność gospodarczą.
• Program Rozwoju Polski Wschodniej – skierowany do mikro, małych i średnich firm, oferuje ciekawe formy wsparcia, np. na innowacje, automatyzację, rozwój start-upów.
• Regionalne Programy Operacyjne – każdy region ma swój program, szczegóły znajdziesz w Wyszukiwarce Dotacji.

Finansowanie firmy na wsi

Nowi przedsiębiorcy mogą liczyć na różnego rodzaju wsparcie finansowe – dotacje, pożyczki, fundusze unijne – które często łatwiej uzyskać właśnie na działalność na wsi. Jeśli zastanawiasz się, jak sfinansować firmę na wsi, sprawdź Lokalną Grupę Działania (LGD).

LGD oferują dotacje na założenie firmy. Warunki to m.in. zamieszkiwanie wsi co najmniej rok, nieprowadzenie własnej firmy w ostatnich 12 miesięcy oraz nieotrzymanie dotacji na rozpoczęcie działalności na wsi. Środki (zazwyczaj do 100 tys. zł) można przeznaczyć na wszystko, co potrzebne do założenia i prowadzenia firmy, np. zakup sprzętu, wyposażenia.

Wniosek składa się do danej LGD, z którą ustala warunki dofinansowania. O LGD można dowiedzieć się w urzędach gmin oraz w specjalistycznych bazach.

Faktoring – poprawa płynności finansowej

Innym zewnętrznym źródłem finansowania może być faktoring. Polega on na tym, że firma faktoringowa (faktor) skupuje od przedsiębiorcy (faktoranta) nieprzeterminowane wierzytelności, jakie ten wystawił swoim kontrahentom (odbiorcom).

Dzięki temu przedsiębiorca może otrzymać gotówkę za usługę czy sprzedany towar już w dniu wystawienia faktury, co szybko poprawia jego płynność finansową. Faktoring dedykowany jest firmom, którym zależy przede wszystkim na poprawie płynności finansowej.

Zaletami faktoringu są:

• łatwość uzyskania finansowania – zazwyczaj jest łatwiejszy i mniej formalnościowy niż kredyt,
• nie zwiększa zadłużenia firmy,
• przenosi na faktora ryzyko niewypłacalności dłużnika.

Finansowanie startupów – możliwości

Młoda, innowacyjna firma z pomysłem na rynkowy sukces, działająca w warunkach dużej niepewności, to startup. Poniższe sekcje opisują możliwości finansowania dla takiego podmiotu.

Prywatni inwestorzy – aniołowie biznesu i venture capital

Oprócz wymienionych wyżej sposobów, środki można pozyskać także od prywatnych inwestorów. Są to:

• Aniołowie biznesu – osoby prywatne lub przedsiębiorcy, którzy inwestują swoje wolne środki w obiecujące projekty na wczesnym etapie rozwoju. W zamian za udziały w firmie oferują nie tylko kapitał, ale również swoje doświadczenie.
• Fundusze Venture Capital – źródłem finansowania są tutaj zamożne osoby fizyczne oraz inwestorzy instytucjonalni. Skupiają się na nowo powstałych firmach, które mogą przynieść znaczący zwrot z inwestycji. Nie finansują natomiast wczesnych planów czy samych pomysłów.

Crowdfunding – finansowanie społecznościowe

Crowdfunding to kolejne zewnętrzne źródło finansowania. Jest to sposób na pozyskanie środków, w którym projekt otrzymuje wiele stosunkowo niewielkich wpłat od dużej liczby osób. Zarówno kampanie, jak i same wpłaty crowdfundingowe, najczęściej odbywają się online na do tego celu stworzonych stronach. Powszechnie wykorzystywane są również media społecznościowe.

Jednym z przykładów jest crowdfunding udziałowy, nazywany również inwestycyjnym. W tym przypadku fundatorzy w zamian za wsparcie firmy, otrzymują jej udziały. Za organizację kampanii odpowiada przedsiębiorca, a powodzenie całego przedsięwzięcia zależy od Twoich umiejętności – musisz umieć się sprzedać i zainteresować swoją wizją.

Emisja akcji i obligacji – dla większych firm

Emisja akcji jako sposób pozyskania kapitału dotyczy tylko spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych. Poprzez sprzedaż akcji spółka uzyskuje środki, które mogą zostać wykorzystane na inwestycje, spłatę zobowiązań lub finansowanie bieżącej działalności. Aby wyemitować papiery wartościowe spółka musi dokonać tego za pośrednictwem Giełdy Papierów Wartościowych, po uprzednim zatwierdzeniu przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Obligacje również należą do papierów wartościowych, ale z definicji są formą długu. Firma, która emituje obligacje zaciąga dług u osób, które je nabywają, a następnie odkupuje je po określonym czasie, dopłacając niewielki procent. Emisje obligacji to zatem alternatywna forma pozyskania kapitału dłużnego, która angażuje dwie strony: emitenta, który potrzebuje kapitału oraz obligatariusza – inwestora.

Kredyt kupiecki – finansowanie pozabankowe

Polega na tym, że sprzedawca zgadza się, aby zapłata nastąpiła po terminie dostawy. W efekcie przedsiębiorstwo ma czas, aby uregulować inne zobowiązania, zanim zapłaci za zakupione towary.

Kredyt kupiecki jest zazwyczaj bezkosztowy, a jego główną zaletą jest prostota i brak skomplikowanych procedur bankowych.

Franchising jako sposób na biznes

Franczyza (franchising) to umowa między franczyzodawcą a franczyzobiorcą, na mocy której ten drugi prowadzi działalność pod marką franczyzodawcy. Otrzymuje od niego wsparcie w prowadzeniu działalności, instrukcje jak obsługiwać klienta, ułatwienia w zamawianiu towarów (taniej) czy pomoc marketingową.

Do zalet franczyzy należą m.in. ograniczone ryzyko prowadzenia firmy czy wsparcie franczyzodawcy. Zastanawiając się, jak pozyskać środki na otwarcie działalności, należy jednak pamiętać o wadach tego rozwiązania, którymi są:

• duża zależność od franczyzodawcy,
• opłaty franczyzowe.